Alkoholizm – współcześnie termin ten stosuje się w dwóch znaczeniach:

  1. dla określenia spożycia alkoholu, które wykracza poza miarę zwyczajnego picia;
  2. dla określenia choroby alkoholowej.

Alkoholizm rozwija się najczęściej bez wiedzy chorego. Alkoholik nie musi pić dużo czy często. Na przykład po pijackich ciągach, następują okresy abstynencji, czasem dłuższe, czasem krótsze, które często wprowadzają w błąd otoczenie. Wydaje się wówczas, że pijący może kontrolować się w piciu, zresztą sam chory też zazwyczaj tak o sobie myśli.

Zespołowi uzależnienia od alkoholu mogą towarzyszyć następujące objawy:

  • zaburzenia pamięci i świadomości, gdy pojawiają się luki pamięciowe, czyli całe sekwencje zdarzeń, które znikają z pamięci,
  • subiektywne poczucie łaknienia alkoholu (głód alkoholowy), gdy towarzyszą doznania podobne do głodu i powstaje wewnętrzny przymus wypicia oraz poczucie paniki i obawa, że nie wytrzyma się długo bez alkoholu,
  • utrata kontroli nad piciem, kiedy po rozpoczęciu picia pojawia się niemożność decydowania o ilości wypijanego alkoholu i o momencie przerwania picia,
  • objawy abstynencyjne, wywołujące przy przerwie w piciu między innymi niepokój i drażliwość, dreszcze i drżenia mięśniowe, poty, nudności, zaburzenia świadomości i majaczenia, przy czym osoba uzależniona stara się usunąć dolegliwości przy pomocy alkoholu,
  • zmiana tolerancji na alkohol, gdy wypicie tej samej ilości powoduje słabsze efekty (zwiększenie tolerancji) lub gdy przy mniejszych dawkach pojawiają się podobne efekty jak dawniej przy dawkach większych (obniżenie tolerancji),
  • koncentracja życia wokół picia, ponieważ obecność alkoholu staje się bardzo ważna i skupia uwagę i zachowania wokół okazji do wypicia i dostępności alkoholu,
  • nawroty picia to cecha charakterystyczna, polegająca na tym, że człowiek próbuje udowodnić sobie i innym swoją zdolność do kontrolowanego picia, przy czym próby te z reguły kończą się niepowodzeniem.

Według badań naukowych nie istnieje taka ilość alkoholu, która po spożyciu nie zakłóciłaby, w mniejszym lub większym stopniu, sprawności fizycznej każdego człowieka, niezależnie od tego, czy jest on przyzwyczajony do picia czy też nie. Co więcej, jak wykazano za pomocą testów, pijący jest przekonany, że po wypiciu jego sprawność jest o wiele większa, podczas gdy obiektywnie jest ona właśnie mniejsza.

Duże dawki alkoholu znacznie upośledzają funkcje zmysłów i czynności ruchowych. Następuje przytępienie smaku, zapachu, spadek ostrości widzenia. Opóźnieniu ulegają odruchy, a mowa i ruchy spowolnieniu. Mowa staje się niewyraźna , ruchy tracą precyzję i elastyczność. Czas reakcji wydłuża się. Upośledzone stają się: reaktywność, zdolność odkodowywania nowych informacji i pamięć krótkotrwała. Może pojawić się zamroczenie.

Alkohol a funkcjonowanie

Alkohol oddziałuje na wiele systemów neuroprzekaźników i na wiele aspektów funkcjonowania neuronu. Ten pływ może wiązać się z efektem zmiany nastroju, wzmocnienia lub obniżenia poziomu lęku. Alkohol działa również depresyjnie, a podobnie jak w przypadku większości środków depresyjnych, syndrom odstawienia może być dość poważny.

Przywiązanie emocjonalne człowieka uzależnionego od alkoholu powoduje silne zaburzenia psychiczne. Do nich należą trzy główne mechanizmy tworzące i podtrzymujące uzależnienie:

  • mechanizm nałogowej regulacji uczuć i emocji
  • system iluzji i zaprzeczeń
  • mechanizm rozpraszania i rozdwajania „ja”.

Mechanizm nałogowej regulacji uczuć i emocji powoduje przemianę pojawiających się emocji w głód alkoholowy. System iluzji i zaprzeczeń powstaje w wyniku wzmacniania myślenia magiczno- życzeniowego, przez co zniekształca procesy poznawcze.

Mechanizm rozpraszania i rozdwajania „ja” niszczy poczucie tożsamości. Koncepcja ta opisuje przyczyny takich zjawisk jak: głód alkoholowy, nawroty picia, nieskuteczność wpływu otoczenia na osobę uzależnioną oraz dostarcza wskazówek do skutecznej terapii.

Masz problem z alkoholizmem? Zapraszamy na naszą terapię alkoholową (detoks)

Źródła:

Seligman M.E.P., Walker E.F., Rosenhan D.L. „Psychopatologia”, Zysk i S- ka Wydawnictwo, Poznań 2003.

Mellibruda J. „System iluzji i zaprzeczeń”, Świat problemów, nr 7, 1994.

Łakomski M. „Pomóż uzależnionym”, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2009. ]